Znani pabianiczanie

Już od samego początku istnienia miasta, Pabianice mogły poszczycić się osobami, które dochodziły do wyższych dostojeństw i zaszczytów. Chociaż M. Baruch napisał, że nie było ich zbyt wielu, to "ten i ów jednakże zajmował nieco wybitniejsze stanowisko w społeczeństwie, piastując urzędy duchowne lub świeckie, zazwyczaj po ukończeniu wyższych nauk w Krakowie". Oto niektórzy z nich:

  • Jakób, syn Wojciecha — w latach 1437 i 1440 kleryk diecezji poznańskiej, pisarz publiczny we Lwowie,
  • Andrzej z Pabianic — w latach 1458 i 1472 zajmował urząd szafarza królowej Elżbiety,
  • Bartłomiej, syn Marcina — w 1530 r. przełożony zakonu cystersów w Koprzywnicy,
  • Stanisław Zając (1522-1602) — proboszcz kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu w latach 1574-1602; tablica jego pamięci znajduje się do dziś w lewym krużganku katedy wawelskiej,
  • Walenty, syn Wojciecha — w 1532 r. piastował urząd pisarza na Kleparzu a następnie na Kazimierzu, by ostatecznie zostać radcą miejskim w Krakowie,

Kilku pabianiczan zapisało się w przeszłości na trwałe w kulturze polskiej, np.:

  • Jan Lorentowicz — czołowy organizator życia teatralnego i literackiego Warszawy w okresie międzywojennym, dyrektor teatrów, krytyk literacki, publicysta,
  • Maksymilian Maria Kolbe — święty, franciszkanin, twórca Niepokalanowa; lata młodzieńcze spędził z rodzicami w Pabianicach,
  • Maksymilian Baruch — uczony, badacz historii państwa i prawa polskiego oraz archiwaliów i zbiorów bibliotecznych (m.in. w Warszawie i Krakowie),
  • Bolesław Nawrocki — artysta malarz,
  • Jan Prosnak — muzykolog i kompozytor, redaktor muzyczny Polskiego Radia w Warszawie. Autor wielu publikacji naukowych,
  • Karol Nicze — wybitny pianista, zdobywca wyróżnienia na Konkursie Chopinowskim w 1970 r.
  • Henryk Debich — dyrygent, kompozytor i aranżer, współzałożyciel i dyrektor orkiestry PR i PRiTV; liczne występy w krajach Europy i za oceanem,

Współcześni twórcy kultury z Pabianic to m.in.:

  • Ryszard Badowski — podróżnik, autor reportaży i telewizyjnych programów podróżniczych,
  • Marian Borkowski — muzyk, kompozytor, absolwent WSM w Warszawie i szkół paryskich. Od 1968 roku wykładowca, potem profesor Warszawskiej Akademii Muzycznej. Honorowy Obywatel Pabianic,
  • Zbigniew Gajzler — reżyser, twórca filmów dokumentalnych i krótkometrażowych. Jego film "Sarid" (Ocalony) — o zagładzie Żydów z pabianickiego getta i o ocalonym z holokaustu A. Bartelu-Biczu — wzbudził duże zainteresowanie i był prezentowany na wielu festiwalach krajowych i międzynarodowych m.in. w USA, Australii, Izraelu, Londynie, Rzymie, Pradze, Berlinie, Sztokholmie oraz Sofii. W 2007r. zrealizował film pt. "Maestro" o światowej sławy pianiście Karolu Nicze. Film "Maestro" prezentowany był w kraju oraz w Sztokholmie. Z. Gajzler jest także współtwórcą dokumentu o J. Vortheilu — pionierze kinematografii polskiej i światowej, mieszkańcu Pabianic do 1927 r.
  • Norbert Hans — artysta, twórca grafiki artystycznej i użytkowej, rysunku i tkaniny; miał wystawy w kilku krajach Europy i w Ameryce Północnej,
  • Roman Hauk — muzealnik, wybitny znawca historii rozwoju przemysłu w Polsce, autor wielu publikacji,
  • Piotr Hertel — muzyk, współtwórca łódzkiego STS "Pstrąg", przez 30 lat kierownik muzyczny Teatru im. Jaracza. Twórca muzyki do tekstów kilkuset piosenek (m.in. A. Osieckiej) oraz do ponad 120 spektakli teatralnych, filmów i seriali,
  • Grzegorz Kwieciński — twórca Teatru Ognia i Papieru; występy i nagrody w krajach europejskich i północno-amerykańskich,
  • Sławomir Łuczyński — rysownik satyryk. Zdobywca nagród w kilkudziesięciu konkursach krajowych i zagranicznych; ostatnio III miejsce na międzynarodowym konkursie w Chinach
  • Grzegorz Małolepszy — muzyk jazzowy, gitarzysta, twórca zespołów rockowych, występował z czołowymi jazzmanami w kraju
  • Maciej Michalski — artysta fotograf, laureat nagród krajowych i zagranicznych (wystawy na czterech kontynentach),
  • Andrzej Feliks Szumigaj — artysta malarz i rysownik,

Znaczący dorobek naukowy, poparty publikacjami, mają pabianiczanie związani z łódzkimi uczelniami — humaniści, inżynierowie, lekarze, np. profesorowie Jan Berner i Janusz Alwasiak.

Jednym z najbardziej znanych pabianickich inżynierów był na przełomie XIX i XX wieku Andrzej Pszenicki — budowniczy i projektant mostów. Zaprojektował i wybudował m.in. most Pałacowy na Newie w Petersburgu oraz mosty na Wiśle pod Sandomierzem, w Krakowie, Włocławku i Płocku. W latach 1929-1932 był rektorem Politechniki Warszawskiej.

W dziedzinie twórczości literackiej i publicystyki są m.in.:

  • Ryszard Binkowski — powieściopisarz, autor m.in.: "Pójdziesz ponad sadem", "Zaćma", "Wiatrak", "Długa choroba",
  • Alicja Dopart — autorka kilku publikacji dotyczących historii Pabianic i zasłużonych pabianiczan,
  • Jan Jagusiak — autor publikacji naukowych i popularnych, m.in.: "Polacy-Niemcy", "Polacy w Europie",
  • Anna Lewkowska — pisarka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży, zwłaszcza bajek, np.: "Mechaniczny rycerz", "Dziwne przypadki czarnoksiężnika Zenona". W 2000 r. otrzymała Nagrodę Literacką im. Kornela Makuszyńskiego,
  • Sylwester Marynowicz — pisarz, autor m.in.: "Wyznań intymnych" i "Bożego gaju",
  • Roman Peska — autor wielu publikacji na temat najnowszej historii Pabianic i regionu łódzkiego, np. "ZWZ AK w Kraju Warty 1939-1945", "Gniazdo Sokołów",
  • Maria Piechowska — autorka książek "Od Ponurego do białego fartucha", "Wiersze", "W warkoczyki splecione".

Znane postacie z powiatu

Z tego terenu pochodzi szereg znanych i cenionych — w przeszłości i współcześnie — postaci kultury i nauki. Dotyczy to szczególnie Pabianic, ale i z gmin wyszło kilka osób zasłużonych dla regionu.
Z gm. Dłutów pochodzi arcybiskup Janusz Bolonek — nuncjusz papieski w kilku krajach. Z Dłutowem związany jest Zbigniew Tobjański — autor współczesnej książki na temat historii Czechów w Polsce.

W gminie Dobroń spędziła młodość Teresa Wojtaszek-Kubiak — wybitna solistka Opery Łódzkiej, występująca także na znanych scenach europejskich i amerykańskich. W USA pracuje i zamieszkała na stałe.

W gm. Lutomiersk mieszkał i tworzył Kazimierz Maurer — jeden z najbardziej znanych gawędziarzy ludowych, autor publikacji z tej dziedziny pt. "Trzy palice w nosie".

Ze Świątnik w gm. Pabianice pochodził Feliks Rajczak, należący do czołowych poetów regionu łódzkiego w ostatnim ćwierćwieczu; większość życia spędził w Zduńskiej Woli.