Historia i współczesność

Trochę historii...

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1458 r. przez Jana Długosza jako własność wojewody kaliskiego Jana Zaremby (1431-1496):

PABIANYCZE, villa sub parochia ecclesiae de Pothok sita, cuius haeres Johannes Zaremba palatinus Calissiensis. In wua sunt lanei cmethonales, de quibus solvitur decima manipularis et canapalis pro episcopo Cracoviensi. Item sunt ibi nonnulli agri, qui antea fuerunt praediales, nunc autem redacti sunt et distincti in cmethonales, de quibus solvitur decima ecclesiae in Pothok, cuius valor ad unam marcam aestimatur.

Jan Długosz, "Liber beneficiorum, dioecesis cracoviensis", t. II

Opis Pabianic znajdujemy również w "Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego...":

P., wś, fol. i karcz., pow. częstochowski, gm. Olsztyn, par. Potok Złoty. Wś ma 40 dm., 259 mk. i 491 mr. ziemi włośc.; fol. 2 dm., 11 mk., 190 mr.; karcz. 1 dm., 2 mr. Dziedzicem wsi w XV w. jest Jan Zaramba, wwoda kaliski. Łany kmiece dają dziesięcinę biskupowi krakowskiemu. Inne łany, poprzednio folwarczne, potem oddane kmieciom, dają dziesięcinę wartości 1 grzywny plebanowi w Potoku (Długosz, II, 217).

"Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich", T. VII, Warszawa 1886, str. 805

Nazwa (podobnie jak Pabianic koło Łodzi) wywodzi się od nazwy osobowej Pabian, FabianFabianius i występowała również jako Fabianice, Pabianice StarePabyanicze. Z uwagi na fakt, że zachodnia część wsi nosi nazwę Brus, obecnie spotyka się również nazwę Pabianice-Brus.

W latach 1918-1939 w Pabianicach eksploatowano piasek formierski, używany do odlewów z żelaza i metali kolorowych. Do dziś we wsi istnieją dawne odkrywkowe kopalnie piasku formierskiego o czerwonawym zabarwieniu. Piasek ten wypełnia dawne leje krasowe.

We wsi znajdują się ponadto dwie zabytkowe drewniane chałupy z końca XIX wieku.

... i współczesności

Aktualnie wieś liczy ok. 200 mieszkańców. Dzieci dojeżdżają gimbusem do Szkoły Podstawowej w Janowie i do Gimnazjum im. Armii Krajowej w Piasku. Pozostała młodzież dojeżdża do szkół ponadgimnazjalnych do Częstochowy i do Zespołu Szkół im. W. Szafera w Złotym Potoku.

Pabianice należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Złotym Potoku. We wsi znajduje się kaplica pw. NMP Matki Kościoła, wybudowana z ofiar mieszkańców, którą 22.V.1994 r. konsekrował ks. abp. Stanisław Nowak. 29.VI.2005 roku odbyła się uroczystość poświęcenia i ustawienia figury Najświętszego Serca Pana Jezusa na placu kościelnym. Figurę ufundowała mieszkanka Pabianic, Antonina Stala.

Od 2004 roku organizowana jest Droga Krzyżowa w każdą sobotę przed Niedzielą Palmową. Poszczególne stacje Drogi w postaci przepięknych, brzozowych krzyży rozstawione są wzdłuż polnych i leśnych, pabianickich ścieżek. Prężnie działa także pabianicka młodzież, która tworzy chórek w kaplicy i corocznie organizuje jasełka i przedstawienia dla mieszkańców oraz gości.

O tym, że w Pabianicach rozwija się życie kulturalne świadczy pieśń autorstwa Heleny Miedzińskiej. Oto fragment:

Niedaleko Częstochowy
Leży sobie mała wieś
A ludzie w niej żyją zgodnie
Właśnie o nich będzie ta pieśń

Mamy drogę asfaltową
Która ciągnie aż za las
No i szlak jest turystyczny
Zwie się szlakiem Orlich Gniazd

Mamy też przepiękne skałki
Jedną Janosika zwą
W drugiej Przenajświętsza Panienka
Trzyma straż nad naszą wsią [...]

Lisek sobie od lasu biegnie
I zajączek miedzą kica
Sroka bardzo głośno skrzeczy
Bo chce jajko skraść z kurnika

Nasza wioska chociaż biedna
Zawsze ma swoje uroki
Latem pięknie kolorowo
Zimą leży śnieg głęboki

A najpiękniej jest na wiosnę
Gdy się zazielenią drzewa
Rolnik szarą ziemię orze
Skowroneczek nad nim śpiewa

Skowroneczek sobie śpiewa
Rolnik szarą ziemię orze
Wszyscy wszystkich pozdrawiają
Mówiąc sobie: Szczęść Wam Boże!

Mamy też piękny kościółek
Z dzwonem na kościelnej wieży
Który wydzwania godziny
I wzywa do pacierzy [...]